دنیای ارزهای دیجیتال سرشار از کلماتی است که با شنیدن آن ها، متعجب می شود؛ گاه به یاد شی ای می افتیم اما در نهایت متوجه می شویم که این یک اصطلاح بوده است. یکی از این اصطلاحات هارد فورک و سافت فورک است. در نگاه اول فورک را به معنی چنگال می دانیم اما بدیهی است که این دو نمی توانند مفهومی مانند چنگال سخت و نرم داشته باشند. پس اگر تمایل دارید با واژه هارد فوک و سافت فورک آشنا شوید و تفاوت بین این دو را متوجه شوید ما را همراهی کنید.
فورک در دنیای ارزهای دیجیتال به چه معنی است؟
Fork در دنیای نرم افزارها به تقسیم شدن یک پروژه به دو یا چند قسمت در نرم افزارهای متن باز اطلاق می شود. در صورتی که توسعه دهنده نرم افزار مسیر نسخه اصلی نرم افزار متن باز را قبول نداشته باشد و تلاش کند در آن تغییر ایجاد کند، برنامه جدید را از دل برنامه قبلی بیرون می کشد. در حوزه ارزهای دیجیتال نیز فورک یک بلاکچین را به دو قسمت تقسیم می کند و بلاکچین جدید مسیر و پروتکل خاص خود را اتخاذ می کند. پس به بیان ساده تر می توان گفت که فورک یکی از روش های به روزسانی، ایجاد تغییرات و ارتقای بلاکچین است.
هارد فورک و سافت فورک معمولا تغییراتی مثبت هستند و شبکه کاران برای ایجاد تغییرات مفید از آن ها استفاده می کنند؛ اما ممکن است به صورت تصادفی فورکی ایجاد شود و در عملکرد شبکه اختلال ایجاد کند. این فورک های نا خواسته بر اثر به روزرسانی شبکه ایجاد می شوند و برنامه نویسان به سادگی و سریعا آن را رفع می نمایند. فورک های برنامه ریزی شده مهم ترین فورک های ارز دیجیتال اند و در نهایت ارزهای دیجیتال ثانویه را ایجاد می کنند که تاثیر بسیار زیادی در قیمت ارزدیجیتال اولیه خواهد داشت.
هارد فورک چیست؟
قبلا گفتیم که فورک ها تغییراتی در شبکه بلاکچین ها هستند که گاه به صورت عمدی و گاه به صورت نا خواسته ایجاد می شوند. اگر بلاکچین جدید ایجاد شده با پروتکل بلاکچین قبلی سازگاری نداشته و پروتکل خاص خود را دنبال کنند، به اصطلاح هارد فورک رخ داده است. وقتی یک بلاکچین شکسته شده و به دو بلاک جداگانه با پروتکل های جداگانه تقسیم شود، یک ارز دیجیتال جدید در دنیای رمز ارزهای پایه ایجاد می شود. برای اینکه مفاهیم گفته شده ملموس شوند مثالی ساده می زنیم: همانطور که می دانید سرعت انجام تراکنش در شبکه بیت کوین بسیار بالا بوده و چیزی بین 7 تراکنش در دقیقه را شامل می شود. به عبارت ساده تر یک تراکنش بیت کوین ممکن است بین 30 دقیقه تا 16 ساعت زمان نیاز داشته باشد که زمانی بسیار زیادی به شمار می آید. برای حل این مشکل پیشنهاد شد که یک هارد فورک اتفاق بی افتد و نتیجه آن منجر به روی کار آمدن بیت کوین کش شد. شاید این هارد فورک بیت کوین نتوانست جای آن را پر کند؛ اما یک اتفاق مثبت در دنیای ارزهای دیجیتال بود. از دیگر هارد فورک ها می توان به شلی و آلونزو در بلاک چین ارز کاردانو، هومستند و متروپلیس در بلاکچین اتریوم اشاره داشت.
سافت فورک چیست؟
بر خلاف هارد فورک، سافت فورک تغییرات نرم افزاری است که با نسخه قبلی خود سازگاری دارد. اگر نرم افزار خود را آپدیت نکنید نیز می توانید در اعتبارسنجی و تایید تراکنش ها شرکت داشته باشید. تنها کاری که به عنوان یک استخراج کننده باید انجام دهید اپدیت نرم افزار استخراج است؛ اما اگر این کار را انجام ندهید نیز می توانید به استخراج ادامه دهید.
تفاوت هارد فورک و سافت فورک
گفتیم هارد فورک و سافت فورک به روزرسانی هایی هستند که در شبکه بلاکچین یک ارز دیجیتال اتفاق می افتد. این تغییرات ممکن است از پیش تعیین شده و یا اتفاقی باشند. در صورتی که تغییرات رخ داده با نسخه قبلی هماهنگ باشد؛ سافت فورک اتفاق افتاده است و با آپدیت نرم افزار می توانید در فرایند تایید تراکنش ها و استخراج ارز شریک باشید. اما اگر تغییرات رخ داده با نسخه قبلی هماهنگ نباشد، هارد فورک رخ داده است. هاردفورک اگر عمدی باشد منتج به ایجاد ارز دیجیتال جدید می شود که پروتکل های جدید دارد. اما هارد فورکی که در نتیجه به روزرسانی و به صورت اتفاقی رخ می دهد، در فرایند شبکه اختلال ایجاد کرده و توسط برنامه نویسان حل می شود. پس می توان گفت که سافت فورک اتفاقی همیشه مثبت است؛ اما هاردفورک ممکن است باعث ایجاد اختلال در شبکه شود. هر چند هارد فورک های برنامه ریزی شده اتفاقات مثبتی هستند که مشکلات ارز دیجیتال اصلی را پوشش می دهد.
تاثیر هارد فورک بر قیمت ارز دیجیتال
هارد فورک و سافت فورک بسته به هدف و شرایط به سه شکل مختلف در قیمت ارزهای دیجیتال تاثیر دارند:
کوین های جدید رایگان توزیع می شود:
گفتیم که هارد فورک بلاکچین یک ارز دیجیتال را به دو قسمت تقسیم می کند. در زمان ایجاد یک فورک، کوین هایی که در زنجیره اصلی بودند در زنجیره ارز جدید نیز کپی می شود. به عبارتی در تاریخچه ارز جدید وجود دارند. پس زمانی که هارد فورک ارز جدیدی متولد می کند، تمام کاربرانی که ارز اولیه را در کیف پول خود داشته اند به همان میزان می توانند ارز جدید دریافت کنند؛ آن هم به صورت رایگان. فورک های ارزهای پرطرفداری مثل بیت کوین نیز بیشتر از دیگر فورک ها طرفدار دارند و زمانی که خبر ایجاد یک فورک در این ارز دیجیتال پخش می شود، معامله گران تلاش می کنند میزان بیشتری بیت کوین خریداری کنند تا میزان ارز دیجیتال جدید بیشتری نیز به دست بیاورند. برای مثال در زمانی که خبر ایجاد بیت کوین کش اعلام شد، قیمت ارز دیجیتال بیت کوین روند صعودی به خود گرفت. دلیل این امر تلاش برای به دست آوردن بیت کوین کش بیشتر بود.
تاثیرگذاری تفکر عمومی بر قیمت ارز دیجیتال
در ارزهای دیجیتال معروف و معتبر، خبر ایجاد یک ارز دیجیتال ثانویه همیشه با استقبال مواجه است. مخصوصا اگر یک تغییر مثبت در فورک پیش بینی شده باشد. برای مثال ارز دیجیتال کاردانو در زمان اجرای هارد فورک الونزو، فراهم آوردن زمینه ایجاد قراردادهای هوشمند را مژده داد و همین امر باعث شد که معامله گران دید مثبتی به ارز جدید داشته باشند. سرمایه گذاران زیادی برای خرید ارز ADA مشتاق بودند و همین امر قیمت کاردانو رو با افزایش روبرو کرد.
حال اگر اخبار خوشی درباره ارز دیجتال جدید منتشر نشود و پروتکل جدید ایجاد شده چندان تاثیر مثبتی در بازار ایجاد نکند، قیمت ارز اولیه کاهشی می شود.
تاثیرگذاری در سرعت عرضه کوین ها
گفتیم که فورک ها برای رفع مشکلات ارز دیجیتال اولیه اجرا می شود. برای مثال بیت کوین با انجام دو فورک بیت کوین کش و بیت کوین گلد تلاش داشت که سرعت انجام تراکنش ها و پاداش استخراج را افزایش دهد. پس می توان نتیجه گرفت که اگر هارد فورک و سافت فورک بتواند در قوانین اجماع شبکه تعییر ایجاد کنند به صورت مستقیم در میزان عرضه کوین تاثیرگذار خواهند بود. به عنوان نمونه اگر پاداش استخراج توکن X از 20 واحد به 10 واحد کاهش بیابد، سرمایه گذاران تلاش می کنند که تا قبل از ایجاد فورک میزان بیشتری X ذخیره سازی نماید. به این شکل قبل از اجرای هارد فورک قیمت ارز دیجیتال اولیه سیر صعودی در پیش می گیرد.
هارد فورک و سافت فورک دو اصطلاح مهم در ارزهای دیجیتال هستند. هر دو تغییراتی هستند که به صورت برنامه ریزی شده و یا غیر عمدی در شبکه بلاکچین یک ارز دیجیتال اتفاق می افتند. تفاوت اصلی این دو در قبول و یا عدم قبول پروتکل های نسخه قبلی است. سافت فورک پروتکل های نسخه قبلی را قبول می کند؛ اما هارد فورک پروتکل های قبلی را قبول ندارد و یک نسخه جدید از ارز دیجیتال را ایجاد می کند. هاردفورک های از پیش برنامه ریزی شده تاثیر مستقیمی بر قیمت ارز دیجیتال اولیه دارند.