دستگاه های ماینر به علت تولید گرمای زیادی که دارند، از فن برای خنک کردن استفاده می‌کنند. در دستگاه های ماینر دو نوع فن وجود دارد. نوع اول فن مکنده نام دارد که در جلوی دستگاه نصب شده و هوای بیرون را به درون دستگاه منتقل می‌کند.
نوع دوم فن، فن دمنده است که در پشت دستگاه نصب شده و هوای درون دستگاه را به بیرون منتقل می‌کند. ماینرها از 2 یا 4 عدد فن استفاده می‌کنند. ابعاد این فن‌ها 12×12 و 14×14 سانتی متر است که به ترتیب دارای سرعت چرخش 6000 و 8000 دور در دقیقه هستند.
این نوع فن‌ها به دلیل سرعت بالا و اندازه کوچک پروانه آن، صدای زیادی تولید می‌کنند که استفاده از آنها در محیط، کار را دشوار می‌کند. به این منظور از فن‌های حلزونی برای از بین بردن صدای دستگاه های ماینر استفاده می‌شود. در این مقاله با مزایا و معایب فن حلزونی ماینر و نحوه تعویض فن حلزونی ماینر بیشتر آشنا می شوید.
مشکلات فن حلزونی ماینر
فن به عنوان یک خنک کننده در دستگاه های ماینر مورد استفاده قرار می‌گیرد و باعث کاهش دمای قطعات داخل آن می‌شود. فن های مورد استفاده در ماینرها می‌توانند از نظر ابعاد، وزن، توان مصرفی و چرخش در دقیقه متفاوت باشند.
علت نامگذاری این فن، شباهت آن به پوسته حلزون است. فن حلزونی یکی از فن‌های دمنده است. این فن‌ها دارای کاربردهای خانگی و صنعتی فراوانی هستند. به‌عنوان مثال برای خنک کردن CPU نیز از این نوع فن‌ها استفاده می‌شود. یکی از ویژگی های این فن، قابلیت استفاده آن در تمامی مدل های ماینر است و از این جهت هیچ منعی وجود ندارد.
فن حلزونی دارای چهار دور موتور است که در بالاترین حالت، توانایی چرخش 1400 دور در دقیقه را دارد و به دلیل کم صدا بودن مورد استفاده فراوان قرار می‌گیرد. اجزای تشکیل‌دهنده فن حلزونی شامل بدنه، پروانه، شاسی، شافت، الکتروموتور و … است.
با وجود مزایای فن حلزونی، این فن دارای مشکلاتی نیز می باشد. یکی از مشکلات آن، نبود سنسور است تا ماینر را در برابر خطراتی مانند سوختن فن حلزونی، قطع شدن جریان باد، کاهش جریان باد و … محافظت کند. استفاده از حداکثر توان این فن موجب خراب شدن زود هنگام آن می‌شود. همچنین دهانه این فن با ماینر سازگاری ندارد و لذا باید از یک مبدل برای آن استفاده کرد.
مزایا و معایب فن حلزونی ماینر
استفاده از این فن، با مزایا و معایبی همراه است:
مزایای فن حلزونی در ماینر
- کم صدا بودن
- قابلیت استفاده بر‌روی تمام ماینرها
- بازه قیمتی ارزان
- تعمیر و نگهداری آسان
- مصرف برق پایین
معایب فن حلزونی در ماینر
- نداشتن سنسور باد و دما برای کنترل فن
- متناسب نبودن دهانه خروجی فن با ماینر
- برای ماینرهای قوی کارایی ندارد
- طول عمر کوتاه در صورت استفاده از حداکثر توان
- نداشتن گارانتی
هنگامی که فن اصلی دستگاه ماینر را جدا می‌کنیم، از دستگاهی به نام شبیه ساز فن ماینر استفاده می‌کنیم تا این امکان را به دستگاه بدهیم که به جای استفاده از فن اصلی، از فن جایگزین دیگری مانند فن حلزونی استفاده کنیم. با این کار، همان حالت کارکرد فن اصلی ماینر را شبیه سازی کرده ایم.
شبیه ساز از دو قسمت برد و سوکت تشکیل شده است. قسمت برد، دستور عمل و کارکرد را به دستگاه ماینر می‌دهد و بخش کنترلی ماینر اینگونه برداشت می‌کند که گویا فن اصلی در حال کار کردن است. تنوع زیادی در بخش سوکت شبیه ساز وجود دارد. علت آن هم وجود تنوع زیادی است که بخش سوکت دستگاه‌های ماینر، از نظر نوع و مدل دارند.
آموزش وصل کردن فن حلزونی به ماینر
در ابتدا فن های دستگاه ماینر را از آن جدا کنید. سپس قطعه شبیه ساز فن را به دستگاه متصل کنید. قسمت برد شبیه ساز را به علت حساسیتی که دارد، در محل مناسبی با بست کمربندی ببندید تا آسیبی به آن نرسد. سوکت های شبیه ساز را نیز باید در محل سوکت های فن اصلی دستگاه قرار دهید.
سپس فن حلزونی را به آن متصل می‌کنیم. برای اتصال فن به برق، یک سیم برق را به پایه مشترک و یک سیم را به یک دور دلخواه وصل می‌کنیم. فن را در پشت دستگاه قرار دهید تا جریان هوا وارد ماینر شود. ممکن است دریچه خروجی فن با دستگاه ماینر همخوانی نداشته باشد.
برای اینکه هوای فن بطور کامل وارد دستگاه شود، از یک مبدل استفاده می شود که اندازه دریچه دستگاه است. همچنین می‌توانید به وسیله یک مقوا، پلاستیک یا هر چیز دیگری، فضای بین دریچه خروجی فن و دستگاه ماینر را پوشش دهید.
بهترین فن حلزونی برای ماینر
بهره‌وری دستگاه ماینر ارتباط زیادی با عواملی مانند خنک بودن دستگاه دارد. لذا انتخاب یک فن مناسب با دستگاه می‌تواند در عمل ماینینگ دستگاه شما خیلی موثر باشد. فن حلزونی مدل های متنوعی دارد که شما می‌توانید بسته به نوع نیاز خود یکی از آنها را انتخاب کنید. در ادامه به معرفی چند مدل فن حلزونی می‌پردازیم.
فن حلزونی سوپرژن: کیفیت بالا موتور، قیمت مناسب و هوادهی عالی از ویژگی های این فن است. یک مزیت دیگر این فن، برخورداری از گارانتی است. زیرا شرکت ها، فن های خود را گارانتی نمی‌کنند و این یک امتیاز مثبت برای این فن به حساب می‌آید. این فن در دو نوع 1500 و 1600 دور در دقیقه طراحی شده است.
فن حلزونی کیا: این نوع فن، دو نوع تک دور و چهار دور دارد و بسته به نوع دستگاه انتخاب می‌شود.
فن حلزونی ژن: عملکرد این نوع فن مشابه فن حلزونی کیا می‌باشد.
فن حلزونی الکتروژن: این فن همانند مدل حلزونی کیا و ژن می‌باشد و فقط در طراحی متفاوت است.
پروانه های الکتروموتورهای کیا، ژن و الکتروژن، از جنس PVC هستند و پروانه الکتروموتور سوپرژن فلزی می‌باشد. پروانه های فلزی صدای بیش‌تری دارند. همچنین در مناطقی که رطوبت بالایی دارند دچار زنگ‌زدگی و از بین رفتن می‌شوند. برای انتخاب بهترین فن حلزونی، باید متناسب با نوع ماینر خود اقدام به خرید کنید.
دمای مناسب برای یک دستگاه ماینر 60 الی 70 درجه سانتی‌گراد است. اگر فن نتواند به میزان کافی دستگاه ماینر را خنک کند، می‌تواند باعث آسیب رساندن به دستگاه شود.
نحوه تعمیر فن حلزونی
فن ماینر نیز مانند همه اجزای الکترونیکی ممکن است دچار خرابی شود. تشخیص خرابی فن به سادگی امکان پذیر است. خاموش شدن فن، کار کردن بیش از حد فن در دورهای بالا یا پایین‌تر از حد نرمال، می‌توانند از جمله مواردی باشند که خرابی ماینر را به ما گوشزد می‌کنند. لذا باید در سریع‌ترین زمان ممکن نسبت به تعمیر فن ماینر یا تعویض فن اقدام کنید، زیرا باعث صدمات جبران ناپذیری به دستگاه ماینر می‌شود. از آنجا که این قطعات در ایران کمیاب هستند، تعمیر و سرویس آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
بیش‌ترین مشکلی که برای فن بوجود می‌آید، خشک شدن بلبرینگ است. این مشکل زمانی بوجود می‌آید که روغن فن، به مرور زمان خاصیت خود را از دست می‌دهد و نیاز است تا دوباره روغن‌کاری شود. برای این منظور از روغن روان‌کاری خودرو استفاده می‌کنیم.
پس از تشخیص خرابی فن ماینر، نوبت به تشخیص قطعه خراب شده می‌رسد. خرابی فن می‌تواند به دلیل خرابی هر یک از قطعات آن مانند پروانه، قطع‌کن و … باشد. پس از تشخیص قطعه خراب آن را تعمیر می‌کنیم. اما گاهی اوقات فن ماینر قابل تعمیر نمی باشد که در این صورت باید آن را تعویض کنید.
گردو غبار در اغلب مکان ها باعث کاهش بازدهی فن شده و به مرور باعث تعمیرات و هزینه بیش‌تری می‌شود. سرویس دورهای می‌تواند نقش موثری در افزایش عملکرد، کارایی و طول عمر فن ایفا کند. ابتدا فن را خاموش کرده و از برق بکشید. سپس اتصال آن از دستگاه ماینر را جدا کنید. به وسیله یک محلول تمیزکننده، پروانه ها و دیگر قطعات فن را تمیز کنید و آن را روغن‌کاری کنید.